Helma Maria Tróndheim, orkuverkfrøðingur og ph.d.-granskari, er í holt við eina slóðbrótandi ph.d.-verkætlan um støðufestið í komandi føroysku elskipanini, sum skal grundast á 100% grøna elorku á landi í 2030, ið fyri ein stóran part er óstøðug orka.
- Tað er ikki møguligt at fáa slíka gransking úr øðrum londum, tí hon finst rætt og slætt ikki. Hetta merkir, at onnur lond, serliga oyggjasamfeløg, eisini hava áhuga fyri okkara granskingararbeiði, sigur Helma Maria Tróndheim.
Føroyar liggja avbyrgdar í Norðuratlantshavinum og hava ikki møguleika at keypa streym úr grannalondunum, tá okkara egnu varandi orkukeldur – eitt nú vindur og sól – ikki framleiða nóg nógv. Onnur lond – t.d. á evropeiska meginlandinum – hava í stóran mun møguleika at keypa streym frá grannunum, tá streymur restar í. Hesi lond, sum eru bundin í eitt stórt felags elnet, selja eisini hvørjum øðrum elorku. Henda møguleika hava Føroyar ikki, og tí skal føroyska elskipanin syrgja fyri sínum egna tiltaksmátti (back-up), sum skal tryggja javnvág í nýtslu og framleiðslu hvørt sekund.
Avbyrgda støðan hjá Føroyum ger tað sera viðkomandi í einari ph.d.-verkætlan at seta spurningin: “Hvussu tryggja vit, at føroyska elnetið verður nóg støðugt, tá stórur partur av elframleiðsluni stavar frá óstøðugum varandi orkukeldum?”
- Í verkætlanini skulu vit ikki bara finna út av, hvussu nógv av hvørjari orkukeldu vit skulu hava, men eisini nær og hvar tað loysir seg best at gera íløgur. Vit noyðast eisini at taka tann møguleikan við, at besta fíggjarliga loysnin kanska ikki ber til tøkniliga, sigur Helma Maria Tróndheim, ph.d.-granskari.
Granskingarverkætlanin er í roynd og veru ein nágreining av yvirskipaðu útbyggingarætlanini fyri grønu kósini.